خدمات برای نوزادان
یا گسیل های صوتی گوش:OAE
با توجه به اهمیت شنوایی طبیعی در شکل گیری زبان و گفتار بهترین زمان برای تشخیص کم شنوایی زیر 6 ماه است. اولین آزمون در برنامه غربالگری شنوایی نوزادان OAE است که بسیارسریع، راحت و بدون درد انجام می شود به علاوه به همکاری بیمار نیاز ندارد، این ویژگی ها امکان انجام آزمون برای نوزادان (بدو تولد و تکرار چند مرحله ای تا 2 سالگی) را فراهم می کنند.
هرچند که آزمون OAE را نمی توان آزمون شنوایی دانست اما با ارزیابی عملکرد بخشی از مسیر شنوایی یعنی حلزون گوش، قرارگیری آستانه های شنوایی در محدوده طبیعی را تخمین میزند. و در صورت وجود مشکل، نوزاد برای بررسی های تکمیلی ارجاع داده می شود.
یا پاسخ های شنیداری ساقه مغز:ABR
اگر پاسخ آزمون OAE نوزاد طبیعی نباشد یا نوزاد با عوامل خطرزایی مانند ازدواج فامیلی، سابقه کم شنوایی در خانواده، وزن زیر 1500 گرم هنگام تولد، زردی و بیلی روبین بالا، بستری شدن در NICU و... روبرو باشد، بررسی مسیرهای عصب شنوایی با آزمون ABR ضروری است. این آزمون نیز کاملا غیر تهاجمی است و با چسباندن 3 الکترود به سر نوزاد و ارائه صدا به هر گوش پاسخ های مربوط به هر سمت دستگاه شنوایی برآورد می شوند. آرام بودن نوزاد برای این آزمون بسیار مهم است بنابراین گاهی با صلاح دید شنوایی شناس وپزشک برای نوزاد داروی آرام بخش تجویز می شود. طبیعی بودن پاسخ های آزمون ABR به معنی عملکرد درست حلزون و عصب شنوایی است.
یا پاسخ های برانگیخته پایدار شنیداری:ASSR
روش انجام این آزمون نیز مانند ABR است و کاملا غیر تهاجمی و بدون درد انجام می شود. در مواردی که پاسخ های ABR به دلیل افت زیاد شنوایی از اعتبار کافی برخوردار نباشد به کمک آزمونASSR ، ارزیابی دقیق شنوایی در فرکانس های مختلف انجام می شود. این پاسخ ها برای تنظیم درست وسایل کمک شنوایی و دریافت خدمات درست توانبخشی نقش حیاتی دارند.
BOAیا ادیومتری مشاهده رفتاری:
ارزیابی شنوایی نوزادان (0 تا 6 ماه) کهبا مشاهده واکنش ها و رفتارهای طبیعی نوزاد به صداهای کنترل شده انجام می شود.برخلاف بقیه آزمون های ذکر شدهBOA براساس رفتارهای نوزاد انجام می شود، این رفتارها شامل حرکت یا باز کردن چشم ها، تغییر در الگوی مکیدن ، توقف فعالیت نوزاد و ... است که توسط شنوایی شناس در شدت های مختلف صدا بررسی می شوند. انجام این آزمون در روند ارزیابی و تطابق پاسخ آزمون های مختلف باهم بسیار مهم است تا تصمیم درست در مورد وضعیت شنوایی نوزاد گرفته شود.لازم به ذکر است که در بسیاری از موارد تصمیم گیری در مورد وضعیت شنوایی نوزادان منوط به انجام مجموعه ای از آزمونهای فوق بوده و استفاده از یک آزمون به تنهایی کارایی لازم را ندارد.
بهترین راه کمک به نوزاد کم شنوا در اختیار قراردادن توانبخشی مناسب است تا رشد مغزی و زبانی و شکل گیری گفتار به موقع و درست انجام شود. به همین منظور ابتدا باید صداهای گفتاری و محیطی را به حدی تقویت کرد تا برای نوزاد قابل شنیدن باشند، این تقویت به کمک سمعک انجام می گیرد اما صداهای تقویت شده برای نوزادی که تجربه شنیدن نداشته است، بی مفهوم و غیرکاربردی است. برای رفع این مشکل باید از تمریناتتربیت شنوایی در جهت رشد مهارت های شنوایی و زبان آموزی کودک استفاده کرد.
سمعک یا :Hearing Aid
وسیله ای الکترونیکی است که با افزیش وضوح و بلندی صدا به نوزاد کم شنوا کمک می کند در معرض گفتار و اطلاعات صوتی مختلف قرار گیرد. سمعک نیز مانند عینک، عصا و... برای فراهم کردن راحتی بیشتر و مصونیت از عضو اسیب دیده طراحی شده است.
قالب گیری از گوش نوزاد کم شنوا پس از ارزیابی شنوایی و تجویز سمعک انجام می شود تا نهایت راحتی (از نظر کیفیت صدا و نرمی قالب) و وضوح صدا برای او فراهم شود. پس از ساخت قالب، سمعک بر روی گوش نوزاد تنظیم می شود.
علاوه بر تنظیم اولیه سمعک، شنوایی شناس برنامه ارزیابی و تنظیم دوره ای و مرتب سمعک را برای نوزاد شما تبیین می کند تا در صورت تغییر میزان شنوایی، رشدگوش و عدم تناسب قالب و... مشکل به سرعت شناسایی و رفع شود.
تربیت شنوایی یا Auditory Training:
روش توانبخشی کارآمد برای استفاده حداکثر از باقیمانده شنوایی است. اگر نوزاد شما به کم شنوایی مبتلاست پس از ارزیابی شنوایی و دریافت وسایل کمک شنوایی، شنوایی شناس شما را برای شرکت در کلاس های تربیت شنوایی ارجاع می دهد تا نوزاد شما بتواند نهایت استفاده را از صداهای گفتاری و محیطی ببرد . در این روش با :
- تقویت مهارت آگاهی به صدا
- تقویت مهارت تمایز صداهای مختلف از یکدیگر
- تقویت مهارت شناسایی صداهای گفتاری و غیرگفتاری
- تقویت مهارت درک گفتار
- راهنمایی ومشاوره به والدین کودک
- آموزش کودک کم شنوا برای استفاده بهتر از مهارت گوش دادن
- توسعه مهارت های شنوایی - کلامی کودک
- آموزش کودک در تشخیص صدای خود و دیگران
- آموزش و شکل دهی ارتباط طبیعی کودک با اطرافیان و محیط اجتماعی
- ارزیابی مداوم پیشرفت کودک و ارائه ی برنامه های متناسب
نوزاد می تواند مهارت های شنوایی لازم و کافی برای زندگی مستقل در جامعه را کسب کند. تمرینات تربیت شنوایی متناسب با سن، میزان کم شنوایی، بازی محور و جذاب طراحی و اجرا می شوند. باید توجه داشت علاوه بر شرکت در کلاس ها، همکاری و مشارکت شما برای اجرای تمرینات و تداوم آنها بسیار مهم است.