واژه «عید» به معنی رجوع و برگشتن است و در فرهنگ دینی، روزی است که انسان در آن، گناه و معصیتی مرتکب نشود؛ فطر به معنای آفرینش، ابداع و سرشت و صفتی است که هر موجود در آغاز خلقتش داراست. از این رو می‌توان عید فطر را به معنای بازگشت انسان به فطرت الهی خویش دانست.

مولای متقیان حضرت علی علیه السلام در این باره می‌فرمایند: «عید روزی است که خداوند روزه و نماز انسان را قبول می‌کند و هر روزی که انسان در آن گناه نکند آن روز عید است». عید سعید فطر، برای کسانی عید خواهد بود که از خود به خدا بازگشت کرده و از مجاورت شیطان به سوی پروردگار رحمان برگشته باشند.